Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) analizinde, Bankanın, bu yılın temmuz-ekim döneminde politika faizinde toplam 650 baz puan indirime gitmesinin 4 Temmuz-5 Aralık döneminde banka faizlerine belirgin şekilde yansıdığı belirtildi. 

TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğünde görev yapan uzman Ahmet Deryol ve Mehmet Emre Şamcı ile uzman yardımcısı Efe Mert Ustaoğlu tarafından hazırlanan "TCMB Faiz İndirimlerinin Kredi ve Mevduat Faizlerine Yansımaları" analizi, bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlandı.

Analizde, TCMB politika faizinin, bankaların 1 hafta vadeli borçlanma faizi olduğu hatırlatılarak, politika faizinde yapılan değişikliklerin, kredi ve mevduat fiyatlamaları üzerinde etkili olmasının beklendiği ifade edildi. Ancak bankaların beklentileri, likidite koşulları, makroihtiyati düzenlemeler ve risk algısının bu geçişkenliği etkileyebildiğine işaret edilen analizde, TCMB'nin 2025 yılı temmuz ayından itibaren politika faizinde yaptığı indirimlerin mevduat ile çeşitli vadelerde kredi faizlerine ne ölçüde ve nasıl yansıdığının incelendiği belirtildi.

Analizde, bankalar için politika faizinin, Türk lirası likidite ihtiyacı duyduklarında borçlanabilecekleri faiz oranı anlamına geldiğine işaret edilerek, "Politika faizinden borçlanma imkânı olan bir bankanın politika faizinin çok üzerinde bir mevduat fiyatlaması yapması fonlama maliyetlerini artırır. Politika faizinin belirgin altında fiyatlama yapması durumunda da mevduatında gerileme olabilir. Böylece merkez bankası, politika faiz oranı değişikliği yaparak mevduat faizlerini etkiler." ifadesi kullanıldı.

Merkez bankalarının politika faizinde yaptığı değişikliklerin kredi faizlerini, mevduat faizlerinden farklı etkileyebildiği belirtilen analizde, bankaların, oluşan fonlama maliyetlerinin üzerine düzenleme maliyetleri ve kar beklentilerini ekleyerek kredileri fiyatladığı ifade edildi.

Analizde, ayrıca, krediler mevduattan daha uzun vadeli olduğu için enflasyon başta olmak üzere makroekonomik beklentilerin ve geri ödenmeme riskinin de kredi faizlerinde belirleyici olduğu bilgisi verildi.

Faiz kararlarının bankalara hangi maliyetle yansıdığını görmek için öncelikle TCMB'nin piyasaya sağladığı likiditenin maliyetine bakmak gerektiği, bu çerçevede ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin (AOFM) önemli bir gösterge olduğu belirtildi.