Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, zirai ilaç kullanımında yeni bir döneme geçileceğini belirterek, “Bitki Reçetesi (B-REÇETE) uygulamasını başlatıyoruz. Üretici zirai ilacı artık istediği kadar alamayacak, her bitki için reçete yazılacak. Pestisitler, eczanelerden ilaç alınır gibi reçeteyle temin edilecek. Tarlanın ihtiyacı 10 birimse, 15 birimlik ilaç alınamayacak. Ürüne uygun ilaç, uygun dozda verilecek. Uygulamaya pilot bölgelerde başlayacağız, ardından tüm illerde hayata geçireceğiz” dedi.

CNBC-e'de yer alan habere göre, Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, televizyonların Ankara Temsilcileri ile bir araya geldi. Toplantıda B-REÇETE uygulaması başlatacaklarını duyuran Bakan Yumaklı konuya ilişkin şunları söyledi:

"Pestisit kullanımının azalması için de çalışmalarımız sürüyor. Denetimlerimiz burada devam ediyor. 27 AB ülkesinde yılda 100 bin denetim yapılmış. Sadece Türkiye olarak biz yılda 100 bin denetim yapıyoruz. Zirai ilaç kullanımında yeni bir modele geçiyoruz. B-REÇETE, yani Bitki Reçetesi isimli bu uygulamayla üretici, zirai ilacı gidip bayiden istediği kadar alamayacak. Ne kadar alanda hangi bitkiye uygulayacak, bunun önceden reçetesini yazacağız, üreticimiz bayiye gidip bu reçeteye göre ilacı alacak. Tıpkı eczanelerde ilaç alımında olduğu gibi. Eğer tarlanızın ihtiyacı 10 birimse siz 15 birimlik ilaç alamayacaksınız. O ürüne uygun ilacı, uygun dozda alacaksınız. Bunu bu sene pilot bölgelerde başlayıp, önümüzdeki sene bütün illerimizde uygulayacağız. Pestisit kullanımının azaltılmasına dönük projelerimizden birisi de bu olacak."

Pestisitler neden tehlikeli?
ABD ve Avrupa’da yapılan çok sayıda resmi araştırmada yaygın bir pestisitin çocuklarda ciddi nörolojik riskler yarattığının ortaya konmasının ardından, Avrupa Birliği 2020 yılında söz konusu maddeyi yasakladı. Aynı yıl, ana ihracat pazarı olan Avrupa’ya uyum sağlamak amacıyla Türkiye de Klorpirifos adlı bu böcek ilacının kullanımını durdurdu. 2021’de ise aynı ilacın bir türevi olan Klorpirifos-metil’in kullanımı yasaklandı.

Buna rağmen her iki pestisitin kalıntılarına Türkiye’nin ihraç ettiği gıda ürünlerinde hâlâ rastlanıyor ve bu nedenle ürünler sık sık geri gönderiliyor. Örneğin, Greenpeace'in İstanbul’da beş zincir marketin mağazalarından ve farklı semt pazarlarından alınan 14 tür sebze ve meyveye ait 155 ayrı örnek üzerinden yaptığı çalışmada örneklerin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı, yüzde 43’ünde ise en az bir PFAS’li pestisit kalıntısı tespit edildi. Analiz edilen ürünlerin yüzde 31,6’sında ise hormonal sistem bozucu, nörolojik gelişim etkileyici ve kanserojen olduğu bilinen pestisitlere rastlandı.

Tarım Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de pestisit kullanımı 2013-2022 yılları arasında yaklaşık yüzde 40 arttı. Bu artış, yalnızca böcek ilaçlarını değil, aynı zamanda mantar ilaçları, herbisitler ve mahsulleri tarlada ve depoda korumak için kullanılan diğer kimyasalları da kapsıyor.

Pestisitler Çocukları Nasıl Tehdit Ediyor?
Araştırmalar, çocukların pestisitlere yetişkinlere kıyasla çok daha hassas olduğunu ve gelişim süreçlerinde ciddi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabileceklerini gösteriyor. Çocukların bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerinin gelişim aşamasında olması nedeniyle pestisitlerin etkileri yetişkinlere kıyasla daha zarar verici ve kalıcı olabiliyor. Bilimsel çalışmalar, kritik nörogelişimsel dönemde pestisitlere maruz kalmanın, nörogelişimsel bozukluklar da dahil olmak üzere birçok hastalığa yatkınlığı artırdığını gösteriyor.