15 Ocak 2025’te yapılan bir yasal düzenleme ile tarım alanında faaliyet gösteren ve Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) bağlı bulunan çiftçilere sigortalı olma zorunluluğu getirilmişti. Özel muafiyeti olmayanlar 15 Temmuz’dan itibaren otomatik olarak BAĞ- KUR’lu sayılıyorlar. Bu durum ölüm, dul yetim, 65 yaş aylığı alan çiftçilerin muafiyet belgesi olmaması halinde aldıkları bu aylıkların kesilmesi veya azaltılması sonucunu doğuracak. Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Okan Güray Bülbül, muafiyet sınırının üstünde gelir elde eden çok sayıda kişinin aylığının kesilebileceği uyarısında bulundu. Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru ise düzenlemenin çiftçilerin sosyal güvenliğe kavuşması açısından olumlu olduğunu ancak bir çok kişinin bundan haberi olmadığı için, geçiş sürecinin uzatılmasını istedi.

BAĞ-KUR otomatik olarak başlıyor

Tarımsal faaliyetten gelir elde edenlerin otomatik sigortalı olmalarına yol açacak 7538 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesi önceki gün itibarıyla yürürlüğe girdi. Bu düzenlemeyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na bir madde ekleniyor ve ziraat odalarının ÇKS kaydı bulunan üyelerini SGK’ya bildirme zorunluluğu getiriyor. Bu bildirim tarihi ile birlikte de eğer muafiyet koşulları sağlanmıyorsa, çiftçilerin otomatik olarak BAĞ-KUR’luluğu başlıyor.

Düzenlemeyi EKONOMİ için değerlendiren Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Okan Güray Bülbül, Karadeniz bölgesinde geniş çaplı tarımsal faaliyet yürütmeyen, fındık bahçesi sahiplerinin mağduriyet yaşayabileceğini bildirdi. Yılda bir kez 100 kg fındık alan kişilerin, ölüm aylıklarının kesilmesi veya miktar azalması olabileceğini kaydeden Bülbül, bunların önemli bölümünün başka şehirlerde ikamet ettiği için bu durumdan haberleri bulunmadığını anlattı.

Kimlerin aylığı azalacak? 

Bu durumda olup muafiyet belgesini sunamayanların hem BAĞ-KUR prim borcu çıkacağını hem de aylıklarında kesilme/ azalma yaşanabileceğini dile getiren Bülbül, 65 yaş aylığı alanların BAĞ-KUR kaydının yapılması halinde ise bu aylığın tamamen kesileceğini belirtti. Okan Güray Bülbül, BAĞ-KUR kaydı başlayacak dul eşin aylık miktarının da azalacağını söyledi.

Kimler muaf olacak? 

Tarımsal faaliyetten elde ettiği ortalama aylık geliri masraflar düşüldükten sonra asgari ücretten düşük olanlar Ziraat Odalarından muafiyet belgesi alarak zorunlu sigortalılıktan muaf olacaklar. 65 yaşın üzerindeki kişiler tarım BAĞ-KUR’lu olmak istemediklerini SGK’ya dilekçe ile bildirmeleri halinde de sigortalılıkları sona erdirilecek. SGK tarafından otomatik olarak sigortalanan kişiler için geriye dönük muafiyet belgesi en fazla 1 yıl için alınabiliyor.