Kira ilişkilerinde en çok yaşanan sorunlardan biri, hangi masrafın kime ait olduğu konusu. Birçok kiracı, evin kullanımını ilgilendirmeyen, büyük onarım niteliğindeki bazı giderleri kendi sorumluluğu sanarak cebinden karşılıyor.

Ancak Türk Borçlar Kanunu’na göre bu tür masraflar ev sahibine ait olduğu için, kiracının yaptığı ödeme “zorunlu harcama” kabul edilip ev sahibinden geri istenebiliyor.

Uzmanlar, bu durumun hem kiracı hem ev sahibi tarafından doğru bilinmesi gerektiğini vurguluyor.

TBK’nın ilgili maddelerine göre ev sahibinin temel görevi, kiralananı “kullanıma elverişli” halde bulundurmak. Bu nedenle:

-tesisat arızaları,

-kombi veya kalorifer kazanı değişimi,

-çatı ve dış cephe onarımları,

-asansörün kapsamlı bakımları,

-yıllanmış elektrik veya su tesisatının yenilenmesi

gibi yüksek maliyetli ve yapısal nitelikteki işlemler ev sahibinin sorumluluğunda.

KİRACI BU MASRAFLARI KARŞILARSA NE OLUR?

Uygulamada bazı ev sahipleri tadilatı geciktirebiliyor ya da masrafı karşılamayı reddedebiliyor. Bu durumda kiracı, yaşam güvenliği veya evin kullanılabilirliği için zorunlu bir gider yapmak zorunda kalırsa, ödediği tutarı ev sahibinden talep edebiliyor.

Bu durum TBK uyarınca “zorunlu gider” olarak kabul ediliyor ve kiracının yaptığı ödeme hukuken iade edilmek zorunda.

YARGITAY'DAN EMSAL KARARLAR

Yargıtay da birçok kararında şu hususa dikkat çekiyor:

-Kiralananın ayıbı giderilmeden ev sahibinin sorumluluktan kaçınamayacağı,

-Kiracının kendi bütçesiyle yaptığı zorunlu tamiratın bedelinin ev sahibi tarafından ödenmesi gerektiği,

-Kiracının bu tutarı kira bedelinden mahsup etme hakkının da bulunduğu karar altına alınmış durumda.

-Kiracının ödeme iadesi talep edebileceği durumlara örnekler

-Çatının akması nedeniyle kiracının kendi cebinden ustaya ödeme yapması

-Elektrik tesisatı arızalı olduğu için komple yenileme yapılması

-Kombinin tamamen bozulması ve yenisinin alınmak zorunda kalınması

-Binanın zorunlu güvenlik veya kullanım onarımının ertelenmesi

Bu örneklerde yapılan masraflar “ev sahibinin yükümlülüğü” olduğu için, kiracı tarafından ödendiğinde ev sahibinin geri ödeme zorunluluğu doğuyor.

Kiracıların haklarını bilmesi, ev sahiplerinin yükümlülüğünü yerine getirmesi gerekiyor

Kira ilişkilerinde kanun, kiracıyı koruyacak şekilde açık hükümler içeriyor. Eğer kiracı, ev sahibinin yapması gereken bir masrafı mecbur kaldığı için kendi cebinden karşılarsa, ödediği tutarı iade alma hakkına sahip. Uzmanlara göre kiracılar ödeme yaptıklarında mutlaka fatura ve makbuz saklamalı, gerekiyorsa noter aracılığıyla ihtar çekerek masrafı talep etmeli.

Kısacası: Ev sahibi, kendi sorumluluğunda olan bir onarım masrafını kiracıya yükleyemez; kiracı zorunlu gideri karşıladıysa ev sahibi bunu geri ödemek zorundadır.